Overal waar je zoekt naar de betekenis van mindfulness kom je de naam Jon Kabat-Zinn tegen. Dit is een Amerikaanse microbioloog die de term introduceerde. Zou je denken dat hij er de uitvinder van is, niets is minder waar. Wel is hij degene die in de jaren 70 van de vorige eeuw aan de hand van uitgebreid onderzoek aantoonde dat een zekere vorm van meditatie hielp beter om te kunnen gaan met chronische pijn. De meditatie die gedurende een bepaalde tijd dagelijks door zijn patiënten werd beoefend was gebaseerd op vipassana-meditatie uit het Boeddhisme. En juiste deze herkomst van deze vorm van meditatie is zo belangrijk voor het grote succes van mindfulness.
Waarom? Om te beginnen is het bijzonder dat een vorm van meditatie die meer dan 2500 jaar geleden ontstaan is, nu zo’n enorme goede invloed op je leven kan hebben. Het Boeddhisme is in feite een filosofisch systeem, geformuleerd tussen de vijfde en de vierde eeuw voor Christus. Eenvoudig gezegd is de basis van die filosofie De Vier Edele Waarheden, waarvan een klein onderdeel vipassana-meditatie is.
Deze inzichtmeditatie, nu mindfulness genoemd, streeft naar opmerkzaamheid en oordeelloosheid als een manier om te onthechten. In onze taal is dat laatste zo ongeveer wat we met ’loslaten’ bedoelen.
Hoe werkt dat? Vipassana-meditatie begint en eindigt met ademhaling. Je hebt het net allemaal gedaan. Rustig zitten, rug recht en je aandacht op je ademhaling. Lang houd je dat niet vol, want je gedachten springen direct alle kanten op. Dan is het de kunst om je aandacht weer naar je ademhaling terug te brengen, telkens weer. Je hoort geluiden om je heen, je voelt misschien een krampje in je been, je denkt aan de afwas die nog gedaan moet worden. Maar je laat alles voor wat het is en gaat weer terug naar die ademhaling. Die gaat gewoon door.
Dat deze eenvoudige meditatie zulke enorme effecten kan hebben is natuurlijk geweldig. Je kunt je ook wel voorstellen dat er in de loop van de tijd de meest fantastische verhalen over zijn verteld, alsof je in een soort walhalla of een staat van eeuwigdurend geluk kunt komen. Of gewoon heel snel stinkend rijk. Helaas, we zijn en blijven mensen, maar dat je het leven enigszins kunt ontdoen van stress en spanning is al mooi!
Niet oordelen, hoe doe je dat?
- Kijk eens om je heen in de ruimte waar je zit.
- Laat je blik rusten op iets, het maakt niet uit wat.
- Ga na wat voor gedachten er met betrekking tot dat iets opkomen.
- Je vindt vast iets van dat iets. Of je hebt er een associatie bij, een herinnering.
- In hoeverre is je mening, de associatie of herinnering negatief of positief?
Kun je zien dat eigenlijk altijd wel ergens een oordeel over hebt?
- Kijk nog eens naar dat iets en laat het voor wat het is, zonder oordeel.
Voelt dat anders dan zonet?
Reflectie
