We hebben het steeds over ademhaling gehad en dat is ook wat je de hele dag door doet. Dus je kunt op een heleboel momenten je aandacht naar je ademhaling brengen en je concentreren op wat er in het hier en nu gebeurt. Dit doe je gewoon lekker in jezelf en niemand die er wat van ziet. Je keert in jezelf terug, al is het maar voor een paar minuten en je brengt alles tot rust. Terwijl je toch bezig bent! In het dagelijks leven kun je mindful zijn…
… als je loopt
Als je gewoon ergens loopt kun je aandacht rustig richten op je benen, op je voeten, op hoe ze afrollen bijvoorbeeld. En op de beweging van je heupen. Welke spieren zijn gespannen en welke kun je eigenlijk ook wel loslaten. Als je telkens ook weer terug naar je adem keert, ga je steeds meer ontspannen, maar bewuster lopen.
… als je eet
In de eerdergenoemde mindfulnesstraining is de eerste oefening in het programma het ‘eten van een rozijn’. Dat klinkt niet al te spannend en dat is natuurlijk ook niet de bedoeling. Wat wel gebeurt is dat je heel rustig een rozijn pakt, ernaar kijkt, het dingetje wat ronddraait en het in je mond stopt. En ook daar slik je het niet meteen door, maar je proeft goed en voelt wat er verder allemaal gebeurt. Het is een gek oefeningetje, maar als je nagaat hoe vaak je zomaar iets eet, zonder dat je je bewust bent van wat je precies eet, en waarom je het doet, dan begrijp je waarom dit belangrijk is. Gezondheid is toch een eerste levensbehoefte?
… als je werkt
Veel stress ontstaat tijdens het werk. Je hebt haast, er moet veel af, er wordt druk op je uitgeoefend. Dat kan een aanslag op je lichaam en geest betekenen, zeker als de stress lang aanhoudt. En dan is de weg terug een lange, zoals uit mening burn-out ervaringsverhaal blijkt. Hoe kun je voorkomen dat de stress – die ook gezond want motiverend kan zijn – te lang en te veel van je vergt? Door om te beginnen regelmatig STOP te zeggen en dan ook daadwerkelijk te stoppen met wat je aan het doen bent. Neem er even afstand van, kijk wat je aan het doen was, richt je aandacht op iets anders. Een paar keer ademhalen op de manier die we eerder bespraken geeft je al de ruimte om te ‘ontstressen’…
… als je opruimt
Het is maar een voorbeeld van wat we in het dagelijks leven doen. Als je je kamer, huis of wat voor ruimte dan ook opruimt, kun je ook mindful zijn. Dit betekent dat je je alleen maar bezighoudt met hetgeen je opruimt. Je kijkt er naar, je pakt het op, je verplaatst het. Of je veegt en gooit weg wat je opgeveegd hebt. Je aandacht is gericht op wat je doet, niet op waar je gedachten je naartoe meeslepen (werk, je volgende activiteit, dingen in het verleden, dingen die in je leven spelen). Eventjes alleen opruimen en verder niks.
… als je samen bent
Je kunt natuurlijk samen mindfulnessoefeningen doen, maar ook tijdens alledaags samenzijn kun je jezelf een moment vertragen en je volledig aandacht op de ander richten. Dat betekent dat je niet met jezelf bezighoudt, maar met wat de ander doet of zegt. Dit versterkt je empathische vermogen en dat is alleen maar fijn en goed voor je sociale contacten, of het nu geliefden, vrienden of collega’s zijn.
Oefening: koffie/thee ritueel
We vinden onze koffie of thee enorm belangrijk, maar over het algemeen drinken we hem met weinig aandacht. Laat staan dat we de bereiding ervan met zorg verrichten. Water koken, theezakje erin, en naar binnen klokken terwijl we aan duizend andere dingen denken. Wat nou als we het bereiden van de koffie of thee zelf nou eens centraal zetten? In Japan snappen ze de waarde hiervan al eeuwen.
Probeer 100% aanwezig te zijn bij elke stap van het proces.
- Begin met het zetten van je thee of koffie. Doe dit langzaam en met aandacht. Let op elk detail van het proces, van het afmeten van de thee of koffie of het uitkiezen van het cupje. Zet je zintuigen maximaal open: neem de geur van de koffie of thee bewust in je op, luister naar het water dat kookt en steeds harder raast, wees bewust van elk object dat je vastpakt, de theekan, het kopje, het metaal van een lepeltje. Voel de materialen, keramiek, glas, plastic, metaal.
- Zodra je drankje klaar is, neem je even de tijd om te zitten. Observeer je de kleur van de thee of koffie, ruik je de aroma’s die vrijkomen en voel je de warme mok in je handen.
- Neem een eerste slok, maar in plaats van het snel door te slikken, houd je de vloeistof even in je mond. Proef echt alle smaaknuances. Is het bitter? Zoet? Kruidig?
- Terwijl je drinkt, let je op hoe de warmte van de thee of koffie door je keel naar beneden gaat en je lichaam opwarmt. Merk op hoe je spieren, vooral in je nek en schouders, misschien wat meer ontspannen.
- Als je klaar bent, neem je een moment om na te denken over deze ervaring. Hoe verschilde dit van je normale manier van thee of koffie drinken? Voelde je je meer ontspannen of gecentreerd?
Op een vergelijkbare manier kun je elke alledaagse handeling transformeren in een moment van rust en bewustzijn, wat bijdraagt aan je algemene mentale gezondheid.
Tot besluit
Zoals je al zag is het onmogelijk om altijd mindful te leven. Soms moet je scherp zijn, actie ondernemen en emoties horen nu eenmaal bij het leven. Verdriet is er, boosheid is er en ook wanhoop en radeloosheid zijn menselijk en ook nodig om tot wijsheid te komen. Net zoals een euforisch gevoel als je een examen hebt gehaald. En laten we de liefde niet vergeten…
Je moet keuzes maken, beslissingen nemen en met andere mensen omgaan. Juist de niet-mindfulle dingen maken het leven zo interessant. Dan is er iets te doen, iets uit te vinden, iets te leren.
Mindfulness is niet de dingen laten gebeuren en aanvaarden zoals ze zijn. Het is aandacht hebben voor die dingen en niet oordelen. Als gevolg daarvan komt er ruimte en tijd om tot een andere beslissing te nemen dan je geconditioneerde beslissing, gebaseerd op interpretaties en boodschappen van vroeger, sociaal cultureel aanvaard gedrag etc bla bla bla
Je leert het onderscheid te zien tussen waar je wel iets aan kunt veranderen en waar je niets iets aan kunt veranderen.
Loslaten is iets anders dan negeren…