Angst hoort bij het leven: het is een waarschuwingssignaal dat helpt jezelf te beschermen. Maar soms werkt angst averechts. Hij is niet reëel meer, maar contraproductief. Bijvoorbeeld wanneer je angstig raakt voor alledaagse situaties zoals een gesprekje met een collega, het bezoeken van de supermarkt of het bijwerken van je administratie. Wanneer je situaties vermijdt om je angst uit de weg te gaan. Wanneer je jezelf moet verdoven met middelen – drank, drugs of pillen – om de dag door te komen.
Paniek is een explosieve vorm van angst die als een soort golf over je heen komt. Je lichaam en geest worden als het ware overgenomen. Je krijgt hartkloppingen, gaat zweten, wordt kortademig, kunt soms niet meer nadenken. In het ergste geval denk je zelfs dat je doodgaat of een hartaanval krijgt.
Het goede nieuws is dat angst en paniek eigenlijk minder erg zijn dan ze lijken. Het zijn feitelijk oeroude, natuurlijke reacties die komen, maar ook weer gaan. Zodra de angst of paniek is weggeëbd keert je lichaam automatisch terug naar een staat van een betrekkelijke ontspanning. Nog beter nieuws is dat angst meestal een gevolg is van een ingesleten patroon dat ook weer afgeleerd kan worden.
Men moet angst niet vermijden, maar begrijpen.” – Marcus Aurelius
De overijverige wachter
Angst werkt dus als een soort wachter in je geest, gespitst op mogelijk gevaar. Deze wachter, ook wel de amygdala, wil jou beschermen.
Bij dreiging geeft hij een waarschuwing af: je hartslag versnelt, je spieren spannen zich aan, klaar om te reageren. Bij sommigen onder ons is deze wachter echter overijverig en slaat hij alarm bij het geringste geritsel in de struiken, ook als er geen gevaar dreigt.
Deze valse alarmen slaan zich op in je geheugen, waardoor je lichaam steeds sneller in de paniekstand gaat. Hoe vaker dit gebeurt hoe groter de kans dat je situaties gaat vermijden. Je wilt immers dat nare gevoel ontlopen. Juist door dit vermijdingsgedrag krijgt angst grip op je leven. Om dit patroon te doorbreken moeten we jouw overijverige wachter beter gaan begrijpen.
De amygdala is een klein, amandelvormig deel van de hersenen, essentieel voor emotieverwerking, vooral bij angst en plezier. Het helpt bij het beoordelen van bedreigingen, reguleert emoties, en versterkt emotionele herinneringen. Afwijkingen in de amygdala worden geassocieerd met angststoornissen en depressie.
We willen je vragen om onderstaande vragenlijst in te vullen. Aan de hand daarvan gaan we naar je patronen kijken.
Instructies: Kies bij elke vraag het antwoord dat het beste bij je past. Aan het eind klik je op de knop Gereed waarna je score verschijnt en je kunt zien waar je bevindt op het spectrum van angst.
Nota bene: dit is niet wie je bent, maar het is slechts een momentopname die iets zegt over het punt in je leven waar je je nu bevindt. Zie dit vooral als een startpunt om te kijken wat je aan je angstbeleving zou kunnen verbeteren. Uiteraard helpen onze coaches en therapeuten je hier graag bij.
Deze indeling biedt een globale schatting van iemands angstniveau op basis van hun reacties op alledaagse situaties. Het is belangrijk te benadrukken dat deze vragenlijst en scoresleutel een algemeen hulpmiddel zijn en geen vervanging voor professionele diagnose of behandeling. Als iemand hoge scores behaalt en zich zorgen maakt over zijn of haar angstniveau, is het raadzaam om professionele hulp te zoeken.
Evaluatie
Bespreek de resultaten van deze vragenlijst met je coach of therapeut. Hou daarbij de volgende vragen in gedachten.
- Hoe beïnvloedt angst je dagelijkse bezigheden, zoals je werk of relaties?
- Wat wil je bereiken in hoe je met je angst omgaat?
- Welke strategieën of gewoonten helpen je om je angst te verminderen?
- Hoe zou je leven eruit zien, als je je angst of paniek beter onder controle hebt?