Je hebt al een paar voordelen van mindfulness-beoefening voorbij zien komen, maar wat is nou de kern van het hele verhaal, als dat 2500 jaar oud is? Die vinden we in de Boeddhistische spiritualiteit en die was erop gericht helder te leren zien in welke mate onze dagelijkse ervaring een mentale constructie is, een verbeelde werkelijkheid. Met andere woorden: is de werkelijkheid die we denken te zien wel de echte? Alleen al het besef dat je eigen ideeën en gedachten, meningen en waarnemingen niet helemaal de werkelijkheid zijn, geeft al wat rust.
Maar we willen toch allemaal de werkelijkheid kennen, weten wat ‘waar’ is? Als je daar even wat langer bij stilstaat dan ontdek je dat ‘de waarheid’ best moeilijk te vinden is. Net als ‘de zin van het leven’ een abstract idee is, waar we wel naar streven, maar dat toch altijd onvervuld blijft. En juist dat willen weten, dat zoeken naar zekerheid en antwoorden op niet te beantwoorden vragen geeft ons spanning. Denk maar aan de stress die je kunt voelen als je het ‘goed’ wilt doen. Wat is goed en wie bepaalt dat? En wanneer is het goed genoeg?
Het Boeddhisme gaat liever niet te veel in op deze zogenoemde metafysische zaken. In het leersysteem dat we nu in de vorm van mindfulness kennen is het belangrijk om bepaalde dingen gewoon te doen. De juiste taal gebruiken, de juiste dingen eten, de juiste meditatie doen. En dat is aandachtsmeditatie die niet leidt tot ingewikkelde vragen, maar die je in een toestand brengen waarin je die spanning, angst en soms zelfs depressie en paniek, niet meer ervaart.
Focus op het ‘ik’
Die psychische spanningen hebben ook te maken met een hoge concentratie op jezelf, op het ‘ik’. Zou je denken dat het toch heel gewoon en vanzelfsprekend is dat er een ‘ik’ in jou woont, daar denken de Boeddhisten anders over. En ook daar is de aandachtsmeditatie op gericht; op een soort verlichting van dat zware gevoel van dat ‘ik’ dat aan van alles moet voldoen.
Ga maar eens na wat we dat ‘ik’ allemaal opleggen:
- Ik moet presteren
- Ik moet slim zijn
- Ik moet er leuk uitzien
- Ik moet aardig gevonden worden
- Ik mag niemand teleurstellen
- Ik moet serieus genomen worden
- Ik moet erbij horen, etc…
Wat een klus!
Als dat ‘ik’ iets meer samenvalt met de ruimte om je heen, met de wereld buiten je, dan lost er als het ware iets op. Dan wordt dat ‘ik’ wat draaglijker. Om nu niet te zweverig te worden noemen we wat voordelen die in de duizenden onderzoeken naar mindfulness zijn genoemd.
- Beter slapen
Alhoewel mindfulness niet per se gericht is op ontspanning, is het wel een fijne bijkomstigheid dat je er beter in wordt. En als je goed kunt ontspannen, dan val je ook sneller in slaap als je moe bent.
- Versterkte autonomie en zelfregulatie
Wat bedoelen we hiermee? Dat je als gevolg van de aandachtstraining beter beseft wat je nodig hebt en wat je wilt. Je intrinsieke motivatie neemt toe en dat betekent dat je de dingen meer van binnenuit doet, in plaats van dat je je iets vanuit de buitenwereld laat opleggen.
- Meer motivatie om gezond te leven
Omdat je gericht bent op jezelf en op je lichaam krijg je als vanzelf meer aandacht voor de manier waarop je jezelf voedt. Wat krijg je binnen aan goede, maar ook slechte dingen? En waar kies je uiteindelijk voor?
- Minder stress
Dit is wel de belangrijkste winst van mindfulness, en het ook allemaal begonnen met stressreductie, zoals je al las.
- Beter omgaan met emoties
De gerichtheid op emoties, maar vooral ook het inzicht dat je je gedachten wel hebt, maar ze niet bent, brengt een zekere afstand teweeg.
- Beter grenzen kunnen stellen
Juist door niet te streven en niets te hoeven kun je het leven gewoon even te laten voor wat het is. Niet dat je niks meer doet, maar de druk is er wel af. En omdat je je meer bewust bent van wat echt bij je past, wie je bent, kun je ook scherper zien en voelen wat wel en niet goed voor je is.
- Hoger concentratievermogen
Om te beginnen richt je je in de oefeningen op je ademhaling met als gevolg dat er meer afstand komt tussen jezelf en je gedachten en emoties. Dat betekent ook dat je je beter kunt concentreren op wat je lees of moet leren in een studie. Je focus versterkt dus je kunt ook meer gericht nadenken en zaken dieper en beter begrijpen.
- Minder piekeren
In het stukje hierna gaan we nog wat meer in op je gedachten en wat die eigenlijk zijn. Piekeren is het vasthouden en herhalen van problematische en spanningsveroorzakende gedachten. Zorgen, angsten, gedachten als ‘wat als…’ hebben de neiging zich vast te zetten en zich op de meest onmogelijke momenten in actie te komen.
Reflectie
